Vừa qua, Văn phòng Bản quyền Hoa Kỳ (USCO) đã ban hành quyết định hạn chế đăng ký bản quyền cho “Zarya of the Dawn”, một tiểu thuyết đồ họa bao gồm một phần hình ảnh được tạo ra với sự hỗ trợ của AI.
Tác giả Kris Kashtanova, lần đầu tiên đăng ký bản quyền cho cuốn tiểu thuyết đồ họa dài 18 trang vào ngày 15/9/2022. Kashtanova đã mô tả tác phẩm, trong đó có văn bản gốc cùng với những hình ảnh nổi bật của nhân vật chính trong nhiều phong cảnh hậu khải huyền. Tuy nhiên, việc đăng ký có khả năng bị hủy bỏ sau khi USCO biết được tuyên bố của Kashtanova về việc cuốn tiểu thuyết đồ họa được tạo ra bằng trí tuệ nhân tạo. USCO đã trích dẫn Bản tóm tắt các hoạt động của cơ quan Bản quyền Hoa Kỳ, trong đó nêu rõ bản quyền sẽ bị từ chối đối với bất kỳ tác phẩm nào không phải do con người tạo ra. USCO đã mời Kashtanova gửi các lập luận cho thấy lý do chính đáng tại sao việc đăng ký nên được duy trì.
Kashtanova đã tuyên bố quyền tác giả của toàn bộ “Zarya”, mặc dù sử dụng nền tảng AI Midjourney để tạo từng bảng hình ảnh riêng lẻ. Kashtanova lập luận rằng việc sử dụng Midjourney tương tự như các công nghệ khác mà các nghệ sĩ sử dụng để tạo ra các tác phẩm biểu cảm, chẳng hạn như máy ảnh. Kashtanova cho rằng cô sử dụng Midjourney nhằm xác định “tư thế và góc nhìn, cũng như vị trí đặt cạnh nhau của các yếu tố hình ảnh trong mỗi bức ảnh”, không giống như cách một nhiếp ảnh gia chọn và đóng khung đối tượng của bức ảnh. Kashtanova lập luận thêm rằng mỗi hình ảnh là kết quả của một quá trình sáng tạo trong đó họ hướng dẫn Midjourney lặp đi lặp lại hàng trăm biến thể của hình ảnh trung gian cho đến khi đạt được kết quả mong muốn và một số hình ảnh thậm chí còn được Kashtanova tinh chỉnh trực tiếp hơn bằng cách sử dụng Adobe Photoshop.
Mặt khác, Kashtanova cũng tranh luận rằng ngay cả khi một số hình ảnh riêng lẻ trong tác phẩm không được bảo hộ bản quyền, thì toàn bộ cuốn tiểu thuyết đồ họa vẫn có thể được bảo hộ dưới dạng một bộ sưu tập.
USCO cuối cùng đã tuyên bố Kashtanova vẫn có thể được bảo hộ bản quyền các phần trong cuốn sách mà cô ấy đã viết bao gồm bố cục ảnh mà cô đã sắp xếp trong cuốn sách. USCO kết luận rằng, dựa trên hồ sơ trước đó và hiểu biết hiện tại của họ về nền tảng Midjourney cũng như cách Kashtanova sử dụng nó, Kashtanova không có đủ quyền kiểm soát đối với kết quả đầu ra để đủ tư cách là tác giả. USCO cũng xác định rằng mặc dù về mặt lý thuyết, việc chỉnh sửa hình ảnh do Kashtanova thực hiện có thể nhận được sự bảo hộ, nhưng vẫn là chưa đủ để USCO đánh giá chúng.
Liệu cuộc chiến đã ngã ngũ?
Tuy nhiên, bức thư của USCO có thể không phải là kết luận cuối cùng về phạm vi bảo hộ bản quyền cho “Zarya”. Theo một điều luật khác của cơ quan này, Kashtanova có quyền yêu cầu xem xét và phản hồi lại quyết định của USCO. Trong mọi trường hợp, các bên khác có thể xây dựng các lập luận của Kashtanova – và đưa ra các lập luận mới để hỗ trợ yêu cầu bảo hộ bản quyền cho các tác phẩm được hỗ trợ bởi AI. Đáng chú ý, USCO vẫn chưa xem xét các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu, bao gồm cả việc liệu công ty tạo và vận hành nền tảng AI có thể được coi là tác giả của sản phẩm được hỗ trợ bởi AI mà nó tạo ra (tương tự như nghệ sĩ được ủy quyền hay không), khả năng đồng tác giả (giữa người dùng và nền tảng)...
Hiện tại, người dùng các nền tảng AI tổng hợp nên lưu ý đến quyết định của USCO về việc bảo hộ các tác phẩm được hỗ trợ bởi AI ngoài vai trò là một phần của quá trình tổng hợp. Có nguy cơ những tác phẩm như vậy sẽ bị USCO coi là không thể được bảo hộ bản quyền toàn diện.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
