Năm 2016 là năm có nhiều bất lợi cho xuất khẩu cá tra của Việt Nam do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thiếu hụt nguồn cung, rào cản thương mại… Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này cả năm qua ước đạt gần 1,7 tỷ USD, tăng 6,6% so với năm 2015.Theo Bộ NN&PTNT, cá tra Việt Nam được xuất khẩu sang 140 thị trường, kim ngạch xuất khẩu cả năm 2016 ước đạt gần 1,7 tỷ USD. Trong năm vừa qua đã có sự thay đổi mạnh về cơ cấu thị trường, trong khi EU sụt giảm mạnh, thì Mỹ và Trung Quốc tiếp tục đi lên.
Đối với thị trường Trung Quốc, Hồng Kông, dự kiến năm 2016 kim ngạch xuất khẩu đạt 305 triệu USD, tăng 90% so với năm 2015, đây cũng là thị trường có mức tăng trưởng lớn nhất của Việt Nam tính đến thời điểm hiện nay.
Mỹ cũng là thị trường tiếp tục duy trì được mức tăng trưởng khá tốt trong nhập khẩu cá tra của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu vào thị trường này trong năm 2016 đạt 366 triệu USD, tăng 16% so với năm 2015. Đây là thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam hiện nay khi chiếm 22% tổng giá trị của toàn ngành…
Trong năm 2016, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đã phải hứng chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu khiến diện tích nuôi cá tra bi thu hẹp và giảm năng suất. Đến giữa tháng 8/2016, giá cá tra rớt mất 2.000 – 3.000 đồng/kg xuống chỉ còn 18.000 đồng/kg hiến người nuôi lỗ nặng.
Tuy nhiên, đến cuối năm 2016 khi nhu cầu tiêu thụ cá tra của các nước nhập khẩu tăng, giá cá tăng lên 22.500 đồng/kg thì ngư dân không còn cá để bán dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp thiếu hụt nguồn cung phục vụ cho xuất khẩu, buộc phải giảm công suất.
Bên cạnh đó, sản phẩm cá tra xuất khẩu của Việt Nam còn vấp phải những rào cản phi thuế quan như thuế chống bán phá giá tại Mỹ; chương trình giám sát dư lượng kháng sinh, chất cấm tại Châu Âu (EU) cùng nhiều thị trường khác.
Ông Trương Đình Hòe – Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho rằng: Nếu cứ nuôi ra rồi không biết bán cho ai được thì sẽ rất khó. Bản thân người nuôi cá tra phải kiểm soát được giá thành và liên kết tiêu thụ. Mặt khác muốn xuất khẩu ổn định thì doanh nghiệp phải cơ cấu lại các nguồn lực, tập trung về mặt chiến lược để tránh rủi ro. Quan trọng nhất là phải đảm bảo chất lượng, duy trì các thị trường truyền thống, tìm cách hạ giá thành và ổn định giá thành, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại.
“Thị trường xuất khẩu sẽ có nhiều biến động. Đối với thị trường Trung Quốc, nếu muốn bán cá thì phải có kế hoạch sớm, không phải muốn là được, nếu thiếu tính toán sẽ không bền vững.
Thị trường Trung Quốc có mức độ tăng trưởng tốt, tuy nhiên phải xem xét kỹ cách làm ăn, làm sao để không trở thành khó khăn cho mình về hợp đồng mua bán, đưa ra một số giải pháp ràng buộc hai bên, các DN phải phải kiểm soát chặt chất lượng, không phụ thuộc vào việc phía Trung Quốc có hậu kiểm hay không”, Ông Hòe cho biết.
Cũng theo Tổng Thư ký Vasep, để ngành cá tra đi vào ổn định cả về nuôi và xuất khẩu, trước hết các doanh nghiệp cần phải tái cơ cấu vốn, tái cơ cấu sản xuất, nâng cao dần giá trị thông qua việc đầu tư vào con giống sạch, nguồn nước sạch, thức ăn và thuốc thú y thủy sản tuân thủ theo quy trình đạt tiêu chuẩn an toàn quốc tế. Mặt khác phải kiểm soát được giá thành sản phẩm.
Theo Bộ NN&PTNT, thời gian tới, nhu cầu nhập khẩu cá tra sẽ tăng ở hầu hết các thị trường cho đến quý I/2017 với mức tăng khoảng 20%. Đáng chú ý là xuất khẩu cá tra sang thị trường châu Á, đặc biệt là Trung Quốc sẽ tăng trưởng cao gấp rưỡi thị trường Mỹ.
Đồng thời, Vasep cũng dự báo năm 2017, thị trường xuất khẩu cá tra dù còn nhiều khó khăn nhưng sẽ tiếp tục có sự tăng trưởng, nhất là với thị trường Trung Quốc – Hồng Kông. Dự đoán ở thị trường này trong năm 2017 sẽ tiếp tục tăng trưởng 30% so với năm 2016.
Nhanhieuviet (Theo thuongmai.vn/Nhà báo & Công luận)
