Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành Quyết định số 5346/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00122 "Suối Giàng Văn Chấn" cho sản phẩm chè Shan tuyết. UBND huyện Văn Chấn là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Chè Shan tuyết Suối Giàng Văn Chấn là một sản phẩm nổi tiếng của huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. Đây là chỉ dẫn địa lý thứ hai của tỉnh Yên Bái về chè Shan tuyết, sau chè Shan Phình Hồ.
Được biết đến là "danh trà" của người Việt, chè Shan tuyết Suối Giàng Văn Chấn sở hữu những đặc điểm cảm quan riêng có: Búp chè xoăn, màu xanh đậm, nhiều tuyết trắng, mùi thơm mạnh đặc trưng, màu nước chè xanh vàng, ánh mật ong đặc trưng, vị chát nhẹ, rõ ngọt hậu, dư vị lâu.
Cảm quan này được minh chứng qua các chỉ tiêu như hàm lượng tanin từ 23,1 - 23,9%, hàm lượng chất hòa tan từ 51,3 - 53,6%, hàm lượng axit amin từ 2,77 - 4,53%, hàm lượng catechin tổng số từ 144,0 - 180,0mg/g, hàm lượng cafein từ 3,5 - 4,3%.
Một lá chè ngon là kết quả của cả quá trình nuôi dưỡng và tích lũy vật chất từ nhiều yếu tố địa hình, khí hậu, thổ nhưỡng. Chè mang chỉ dẫn địa lý "Suối Giàng Văn Chấn" là giống chè Shan tuyết được trồng ở vùng núi cao trên 600m so với mực nước biển, độ dốc từ 8 - 30 độ, nhiệt độ trung bình năm từ 22 - 26 độ C, biên độ nhiệt độ ngày đêm trung bình khoảng từ 8 - 9 độ C, lượng mưa hàng năm từ 1.200mm đến 1.800mm, độ ẩm trung bình năm từ 83% - 87%. Thổ nhưỡng khu vực địa lý là đất đỏ vàng trên đá sét và biến chất, thành phần cơ giới từ thịt nhẹ đến trung bình, tầng canh tác dày trên 1m.
Thời gian, thời điểm và phương thức hái có ảnh hưởng đến chất lượng chè nguyên liệu. Tập quán canh tác của người dân trong khu vực là hái chè gồm 1 tôm 2 - 3 lá. Đây là nguyên liệu chứa hàm lượng Polyphenol và cafein cao, rất thích hợp để chế biến chè, nếu hái quá già thì chất lượng chè giảm và làm ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây.
Người dân tại đây tuân thủ tuyệt đối kỹ thuật thu hái chè bao gồm: Chỉ thu hái chè 1 tôm 2 - 3 lá (chỉ hái lá thứ 3 trường hợp lá non), không thu hái chè khi trời mưa, có sương đọng ướt chè, không ép chặt chè trong bao, không làm giập nát búp chè, không để chè sau khi hái ngoài trời nắng, chè thu hái xong mang về ngay nơi chế biến được trải đều ra trên bạt, nong, nia..., chiều dày lớp chè không quá 20cm ở nơi thoáng mát, thời gian bảo quản không quá 4 tiếng nhằm đảm bảo búp chè còn tươi. Chính những điều này đã giúp cho búp chè luôn trong trạng thái tốt nhất khi đưa vào chế biến.
Trước đây, phương pháp chế biến được thực hiện thủ công là chính, đòi hỏi kinh nghiệm của thợ làm chè. Lửa sao chè phải giữ thật đều và bằng các giác quan của mình, người làm chè luôn điều chỉnh nhiệt cho phù hợp với từng công đoạn, khi vò chè phải thật khéo để những búp chè săn lại. Từ đó quyết định nên sự khác biệt về màu sắc và hương vị chè.
Ngày nay, máy móc được đưa vào trong quá trình chế biến, đòi hỏi người sản xuất phải có kỹ thuật tốt, nắm vững quy trình biến đổi khi chế biến. Nhiệt độ khi chế biến cao hoặc thấp đều làm ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm.
Chè Shan tuyết Suối Giàng Văn Chấn được diệt men với nhiệt độ thùng sao cao trên trên 300 độ C hoặc để lửa to nhất nếu sao bằng củi trong khoảng từ 3 - 5 phút. Ở bước sao khô chè, khoảng từ 15 - 20 phút đầu cần để nhiệt độ thùng sao ở mức khoảng từ 95 - 105 độ C, sau đó hạ nhiệt độ xuống thấp dần xuống còn 70 độ C. Sao chè đến khi chè khô giòn, ẩm độ trong chè từ 3 - 5%.
Ngoài ra, để đảm bảo được nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, sản phẩm chè Shan tuyết được đóng gói ngay trong khu vực địa lý. Theo đó, khu vực địa lý bao gồm: Xã Nậm Búng, xã Gia Hội, xã Nậm Mười, xã Sùng Đô, xã Suối Quyền, xã Suối Giàng, xã Suối Bu thuộc huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.
Tổng hợp các điều kiện địa lý tự nhiên và yếu tố con người nêu trên đã đem lại phẩm chất đặc thù cho sản phẩm chè Shan tuyết Suối Giàng Văn Chấn nổi tiếng.
Nhanhieuviet (Theo Cục Sở hữu trí tuệ - Link gốc)
