Cùng với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, nhu cầu khai thác, sử dụng tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài tại Việt Nam càng ngày càng tăng cao.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, với sự bùng nổ toàn cầu của công nghệ thông tin, chia sẻ thông tin trên mạng xã hội, internet, việc tiếp cận tiêu chuẩn trên các website hiện nay rất thuận lợi. Các tổ chức, cá nhân quan tâm đến tiêu chuẩn chỉ cần một cú nhấp chuột là có thể tiếp cận thông tin khá đầy đủ về hệ thống tiêu chuẩn mà mình quan tâm. Tuy nhiên, thực trạng này cũng dẫn đến hành vi xâm phậm quyền sở hữu trí tuệ nói chung, bản quyền tiêu chuẩn nói riêng xuất hiện ngày càng nhiều tại Việt Nam trong thời gian qua.
Theo thống kê không chính thức, hiện có hàng chục trang web chuyên cung cấp, bán trái phép các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế chưa được sự cho phép của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Theo thông báo của Ủy ban Kỹ thuật điện Quốc tế (IEC) và Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), gần đây IEC, ISO đã phát hiện và xác định một số trang web tại Việt Nam bán tiêu chuẩn quốc tế IEC, ISO cũng như khai thác trái phép biểu tượng logo của các tổ chức này (chưa có sự thỏa thuận cho phép, cấp quyền khai thác của ISO, IEC).
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vi phạm bản quyền tiêu chuẩn nói trên. Đó là sự phát triển mạnh mẽ của Internet và các thiết bị cho phép truy cập Internet giúp việc truyền tải và sao chép, phát tán tiêu chuẩn trở nên dễ dàng. Tiếp đến là thói quen dùng “chùa” và ý thức tôn trọng luật sở hữu trí tuệ của đa số người dân chưa cao; công tác thanh kiểm tra chưa gắt gao, mức xử phạt chưa đủ tính răn đe với đối tượng vi phạm.
Mặc dù các cơ quan chức năng đã nỗ lực rất nhiều trong việc thiết lập khung pháp lý theo thông lệ quốc tế cũng như hoàn thiện luật pháp trong nước để bảo vệ bản quyền trong môi trường kỹ thuật số, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong việc thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, nhưng rõ ràng là đảm bảo thực thi hiệu quả các quyền này trong một môi trường kỹ thuật số không phải là vấn đề đơn giản.
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin cùng với sự đa dạng của các thiết bị có khả năng kết nối Internet đã gây nhiều khó khăn cho cơ quan thanh tra trong quá trình truy vết hành vi vi phạm, thu thập bằng chứng để xử lý. Qua điều tra, có một số trang web đen bán tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn nước ngoài (ISO, IEC, ASTM…) tại Việt Nam nhưng tên miền, máy chủ lại đặt ở nước ngoài.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ và Sáng tạo - Link gốc)
