Vi phạm bản quyền điện ảnh là "virus" toàn cầu. Trong khi các trang web lậu liên tục thay tên đổi họ, các cường quốc điện ảnh đã đáp trả bằng những chiến lược pháp lý và công nghệ cứng rắn.
Mô hình ’bóp nghẹt’ tài chính từ Phương Tây
Hoa Kỳ và Châu Âu không chỉ dựa vào việc đóng cửa các website mà còn chọn chiến thuật "rút cạn nguồn tiền" của các băng nhóm vi phạm.
Trọng tâm là Đạo luật Bản quyền Thiên niên kỷ Kỹ thuật số (DMCA) của Mỹ. Đây là "thanh gươm" pháp lý cho phép chủ sở hữu bản quyền buộc các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) phải gỡ bỏ nội dung lậu ngay lập tức. Nếu không tuân thủ, ISP sẽ đối mặt với trách nhiệm pháp lý.
Song song đó, các hiệp hội như MPA (Motion Picture Association) phối hợp chặt chẽ với các công ty quảng cáo và thanh toán điện tử. Bằng cách cắt đứt đường dây tài trợ và thu nhập quảng cáo, các website lậu lớn bị tê liệt về mặt kinh tế, buộc phải ngừng hoạt động hoặc trôi dạt vào "thế giới ngầm" kém hiệu quả hơn.
Vụ truy tố những người sáng lập trang chia sẻ torrent khét tiếng The Pirate Bay là bằng chứng rõ ràng nhất cho án lệ răn đe. Dù trang web này dai dẳng tồn tại, nhưng bản án tù và khoản bồi thường thiệt hại khổng lồ đã tạo ra một án lệ mang tính răn đe toàn cầu đối với bất kỳ ai có ý định kiếm tiền từ nội dung ăn cắp.
Phòng thủ thông minh: Công nghệ và văn hóa
Tại Châu Á, đặc biệt là Hàn Quốc và Nhật Bản, cuộc chiến chống phim lậu không chỉ là pháp lý mà còn là cuộc chiến về chất lượng dịch vụ và ý thức người tiêu dùng.
Đầu tiên là chiến lược "lấy lòng" khán giả: Các nền tảng OTT chính thức luôn cung cấp các gói dịch vụ với giá cả cực kỳ cạnh tranh, đi kèm với tốc độ phát hành phim nhanh chóng, rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi so với thị trường quốc tế. Khi dịch vụ chính thức quá tiện lợi và hợp lý, người dùng sẽ tự nguyện quay lưng với phim lậu.
Thứ hai là áp dụng công nghệ phòng thủ: Công cụ mạnh mẽ nhất là Thuỷ Vân Kỹ Thuật Số (Digital Watermark). Đây là một mã nhận dạng ẩn, được chèn vào từng bản sao phim, kể cả bản chiếu rạp. Nếu phim bị quay lén (camming) hoặc rò rỉ, mã này sẽ xác định chính xác nguồn gốc vi phạm (ai đã làm rò rỉ, từ rạp nào, thiết bị nào). Công nghệ này khiến hành vi quay lén trở thành một canh bạc rủi ro cực lớn.
Ngoài ra, việc sử dụng AI và thuật toán để tự động quét, nhận diện và gửi yêu cầu gỡ bỏ (takedown notice) hàng loạt các video vi phạm trên mạng xã hội cũng là một chiến thuật đang được áp dụng triệt để.
Án lệ cảnh báo: Không có vùng an toàn cho tội phạm mạng
Nếu Popcorn Time từng được mệnh danh là "Netflix cho phim lậu", thì việc ứng dụng này liên tục bị truy quét gắt gao đã gửi đi một thông điệp rõ ràng: mọi nền tảng vi phạm sẽ bị truy cùng diệt tận, bất kể quy mô.
Quan trọng hơn, cuộc chiến đã mở rộng sang việc truy cứu trách nhiệm cá nhân: Việc truy bắt và xử phạt những cá nhân tham gia vào quá trình dịch thuật, phụ đề (subber) và đăng tải phim lậu trên các nhóm kín đã khẳng định: không chỉ người điều hành trang web mới là tội phạm. Bất kỳ ai tham gia vào chuỗi lan truyền nội dung ăn cắp đều có thể bị truy cứu.
Bài học cho Việt Nam rất rõ ràng: Để chấm dứt tình trạng chảy máu bản quyền, cần có sự kết hợp đồng bộ giữa việc hoàn thiện khung pháp lý để tăng tính răn đe, áp dụng công nghệ chống rò rỉ ngay từ khâu sản xuất, và quan trọng nhất là cung cấp những dịch vụ chính thức chất lượng cao, giá thành hợp lý để kéo người tiêu dùng trở lại đường chính.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
