Hiệp hội Xuất khẩu Gạo Thái Lan nhận định thị trường gạo toàn cầu đang đối mặt với hàng loạt yếu tố tiêu cực. Philippines đã gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo đến cuối năm, Ấn Độ đang chuẩn bị giải phóng 20 triệu tấn gạo dự trữ, và sự suy thoái kinh tế ở tất cả các quốc gia đang ảnh hưởng đến các đơn đặt hàng, khiến giá gạo giảm hơn 100 USD/tấn, gây ảnh hưởng đến cả nhà xuất khẩu và nông dân.
Ông Chukiat Opaswong, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội Xuất khẩu Gạo Thái Lan, cho biết thị trường gạo toàn cầu hiện đang chịu tác động tiêu cực từ nhiều yếu tố, đặc biệt là việc Philippines có thể gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo đến ngày 31/12/2025, thay vì dự kiến ban đầu là đầu tháng 11/2025. Thông tin này được nêu trong một cuộc phỏng vấn với một bộ trưởng của chính phủ Philippines, mặc dù chưa có thông báo chính thức nào được đưa ra. Philippines là nước nhập khẩu gạo lớn trên thế giới, với hơn 4 triệu tấn gạo mỗi năm, phần lớn đến từ Việt Nam và một phần từ Thái Lan. Quyết định gia hạn lệnh cấm nhập khẩu đã làm giảm tâm lý thị trường toàn cầu.
Trong khi đó, có một số yếu tố tiêu cực ảnh hưởng đến gạo Thái Lan. Ví dụ, Indonesia đã không mua gạo từ nước ngoài trong năm nay do sản lượng trong nước tăng và lượng gạo tồn kho dư thừa từ nguồn nhập khẩu từ hai năm trước. Ấn Độ cũng đang chuẩn bị giải phóng hơn 20 triệu tấn gạo từ kho dự trữ quốc gia ra thị trường.
"Giá gạo trắng Thái Lan trên thị trường thế giới hiện chỉ khoảng 340 USD/tấn, giảm so với mức 450 USD/tấn cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, giá lúa trong nước chỉ còn 5.500-6.000 baht/tấn, giảm so với mức 10.000 baht trước đó", ông Chukiat cho biết.
Việc Philippines tuyên bố sẽ chỉ cho phép nhập khẩu 300.000 tấn gạo vào tháng 1 năm 2026, trước khi đóng cửa thêm ba tháng nữa (từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2026), dự kiến sẽ tiếp tục làm giảm giá gạo. Điều này kết hợp với việc người mua toàn cầu trì hoãn quyết định mua hàng và chỉ mua khi cần thiết do tình hình kinh tế. Giá gạo dự kiến sẽ duy trì ở mức thấp này trong suốt năm 2026, do không có yếu tố tích cực nào có thể làm tăng giá thị trường toàn cầu.
Về việc tìm kiếm thị trường mới, ông Chukiat cho biết gạo Thái Lan được xuất khẩu gạo sang hơn 120-130 quốc gia trên toàn thế giới, hầu như không còn "thị trường mới" nào để mở rộng. Hiện tại, cạnh tranh chủ yếu dựa trên "giá cả", gạo Thái Lan vẫn đắt hơn một số quốc gia. Ví dụ, giá gạo Myanmar khoảng 320 USD/tấn.
"Ưu tiên dài hạn là phát triển các giống lúa mới có năng suất cao hơn hiện nay để giảm chi phí và đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế, chẳng hạn như gạo mềm. Điều này bao gồm việc phát triển giống gạo thơm Jasmine có hương thơm nồng hơn các giống hiện có", ông Chukiat cho biết. Ông cũng lưu ý rằng mặc dù trước đây Thái Lan có lợi thế về gạo thơm Jasmine, nhưng hiện nay Việt Nam đã phát triển các giống gạo ST có chất lượng thơm và mềm tương tự với giá thành thấp hơn.
Hiệp hội Xuất khẩu Gạo Thái Lan dự kiến năm nay Thái Lan sẽ xuất khẩu khoảng 7-7,7 triệu tấn gạo, đứng thứ ba trên thế giới, trong khi Việt Nam là nước xuất khẩu lớn thứ hai với hơn 8,5 triệu tấn, và Ấn Độ vẫn là nước xuất khẩu hàng đầu với hơn 21-22 triệu tấn.
Cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt
Ông Chukiart cho biết thị trường toàn cầu đã tràn ngập gạo Ấn Độ kể từ khi chính phủ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo đánh bóng vào cuối năm ngoái. Giá gạo Thái Lan đã giảm ngay lập tức và dự kiến sẽ tiếp tục giảm hơn nữa khi 20 triệu tấn gạo được đưa ra thị trường vào tháng tới.
Trong sáu tháng đầu năm nay, Ấn Độ đã xuất khẩu hơn 11 triệu tấn gạo, tiếp theo là Việt Nam với 5,2 triệu tấn và Thái Lan với 3,7 triệu tấn.
Mục tiêu xuất khẩu năm nay là: Ấn Độ đạt 23 triệu tấn, Việt Nam đạt 9 triệu tấn và Thái Lan đạt 7,5 triệu tấn.
Thông tấn xã Thái Lan
Nhanhieuviet (Theo Vinanet/VITIC (Theo TTX Thái Lan) – Link gốc)
