Trong kinh doanh ngày nay, việc sở hữu trí tuệ (IP) như bằng sáng chế, thương hiệu và bản quyền đang trở nên rất quan trọng và mang lại lợi nhuận không tưởng cho doanh nghiệp.
Báo cáo từ Semico Research cho biết doanh thu từ IP trên toàn cầu dự kiến sẽ đạt gần 10,3 tỷ đô la vào năm 2025. Trong khi đó, Trung Quốc và Hoa Kỳ đã đăng ký tổng cộng 3,4 triệu bằngs sáng chế vào năm 2022 theo Báo cáo Chỉ số Sở hữu Trí tuệ Thế giới được công bố vào năm 2023.
Mặc dù chỉ là một phần nhỏ của tài sản cố định vô hình, IP đóng một vai trò quan trọng, tạo sự khác biệt so với các tài sản khác. Dưới đây là một số yếu tố mà các công ty quan tâm khi tham gia vào việc định giá, lợi ích cũng như rủi ro của việc sử dụng IP trong kinh doanh.
Cơ hội cho công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và trung
Đầu tư vào tài sản trí tuệ (IP) có thể mang lại lợi ích cho các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và trung theo một số cách dưới đây.
Công ty khởi nghiệp thường tìm kiếm cơ hội tài trợ. Hiện nay, khi giá trị của mình đang giảm sút, các công ty khởi nghiệp cần đánh giá IP để bên thứ ba có thể đề xuất một con số giá trị tham khảo. Điều này giúp họ có thể tạo sự tin tưởng từ phía nhà đầu tư và cuối cùng là xác định giá trị của công ty một cách chính xác.
Ở thị trường vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro như Ấn Độ, các công ty khởi nghiệp gặp khó khăn trong việc thu hút vốn đầu tư từ các nhà đầu tư mạo hiểm trên toàn cầu, khi tổng số vốn đầu tư giảm từ 25,7 tỷ đô la xuống còn 9,6 tỷ đô la từ năm 2022 đến 2023. Những doanh nghiệp này cần tìm kiếm vốn để phát triển.
Để hỗ trợ việc định giá doanh nghiệp của mình, doanh nghiệp cần hiểu rõ giá trị nội tại và giá kỳ hạn của tài sản của mình.Điều này đòi hỏi cần áp dụng một số kỹ thuật tài chính để đánh giá tài sản cố định vô hình so với tài sản vật chất. Do đó, việc có một danh sách tài sản IP được định giá bởi bên thứ ba uy tín là điều cần thiết để nhận được sự tin tưởng từ nhà đầu tư và hỗ trợ trong quá trình định giá doanh nghiệp.
Ngoài việc xác định giá trị chính xác của tài sản trí tuệ (IP), các bên thứ ba cũng có thể tiến hành phân tích vi phạm. Bằng việc đưa ra các báo cáo định giá IP có thể giúp các công ty khởi nghiệp làm rõ mức thiệt hại và tiến hành kiện cáo những người vi phạm. Điều này giúp họ có thể đạt được các khoản bồi thường đáng kể mà không phải đánh cược toàn bộ vốn cổ phần trong trường hợp kháng cáo thành công mà không phải trả lại khoản đền bù đã nhận.
Các doanh nghiệp nhỏ và trung cần bổ sung thêm thông tin về chiến lược phát triển từ danh mục bằng sáng chế của họ. Ví dụ, họ cần biết thông tin về những bằng sáng chế nào cần loại bỏ và cần thêm vào cái nào. Các báo cáo định giá IP có thể giúp họ nhận diện những cơ hội như vậy.
Các phương pháp định giá
Do thiếu điều kiện so sánh với dữ liệu thị trường, việc đánh giá và định giá tài sản trí tuệ (IP) trở nên khó khăn hơn. Có nhiều phương pháp khác nhau để xác định giá trị của một danh mục tài sản IP, chẳng hạn như phương pháp chi phí, thị trường và thu nhập, và mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm riêng.
Một người có thể đánh giá danh mục IP của họ để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Trong trường hợp này, có thể chọn một góc nhìn chủ quan để định giá. Ngược lại, nếu một người cho vay muốn đảm bảo tài sản, họ sẽ áp dụng một phương pháp cẩn thận hơn để đánh giá và thanh lý nếu cần thiết.
Ví dụ, nếu một danh mục sở hữu trí tuệ được đánh giá cho phân tích cổ đông, người định giá có thể sử dụng phương pháp dựa trên thu nhập trên thị trường, dựa trên dữ liệu so sánh như các sự kiện M&A hoặc các giao dịch công nghệ tương tự trong thị trường.
Điều quan trọng cần chú ý là các công ty có thể không nhận ra hoặc không biết đến tất cả các tài sản sở hữu trí tuệ của mình, như những trải nghiệm hay bí mật thương mại. Điều này có thể dẫn đến định giá thấp hơn hoặc bỏ lỡ cơ hội, làm giảm giá trị của một danh mục sở hữu trí tuệ.
Rủi ro cần nhận biết
Định giá tài sản sở hữu trí tuệ là một quá trình phức tạp và thường mang tính chủ quan. Sự biến động trên thị trường, phát triển của công nghệ và sự thay đổi trong sở thích của người tiêu dùng thường làm thay đổi giá trị của tài sản trí tuệ.
Để giảm thiểu rủi ro khi định giá tài sản sở hữu trí tuệ một cách chính xác, các công ty bảo hiểm thường sử dụng các phương pháp so sánh trên thị trường và đánh giá giá trị thực sự của tài sản bằng cách hiểu giá thị trường cả trong hiện tại và trong tương lai.
Nhu cầu cho các sản phẩm hoặc dịch vụ liên quan đến sở hữu trí tuệ có thể thay đổi, điều này có thể ảnh hưởng đến giá trị của chúng. Ví dụ, nếu nhu cầu giảm hoặc có công nghệ tiên tiến hơn có thể làm giảm giá trị của tài sản. Để giảm thiểu rủi ro này, người vay nên đa dạng hóa nguồn tài sản sở hữu trí tuệ bằng cách liên tục tạo ra các sản phẩm mới và sử dụng các sáng chế khác nhau.
Trong trường hợp một người không thể trả nợ, họ có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận tài sản sở hữu trí tuệ đã thế chấp, đặc biệt là nếu giá trị của chúng giảm hoặc nếu có vấn đề pháp lý. Các chính sách bảo hiểm cho vay và các sản phẩm bảo hiểm khác có thể giúp bảo vệ người vay trước rủi ro khi không trả được nợ.
Khi tác động của sở hữu trí tuệ trở nên ngày càng lớn đối với thị trường, việc hiểu rõ về những khía cạnh phức tạp của việc sử dụng tài sản này để thế chấp trở nên cực kỳ quan trọng. Các công ty có thể tận dụng tài sản sở hữu trí tuệ của mình một cách chiến lược bằng cách hiểu rõ về các lợi ích, giá trị và rủi ro liên quan.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
