Theo báo cáo tổng kết năm 2024 của Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), năm qua, đơn vị đã thu về hơn 393 tỷ tiền bản quyền âm nhạc. Con số này đã tăng 14,2% so với năm 2023.
Hơn 393 tỷ đồng tiền bản quyền được thu về trong năm 2024
Ngày 8/1/2025, VCPMC đã tổ chức Lễ tổng kết hoạt động của năm 2024 tại Hà Nội.
Phát biểu tại chương trình, NSƯT Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc VCPMC cho biết, năm 2024, VCPMC ghi nhận số lượng tác giả uỷ quyền cho trung tâm thu tác quyền âm nhạc tăng thêm 729 tác giả. Tổng số tác giả hội viên uỷ quyền tại VCPMC đến nay là 6.511 tác giả (số liệu tính đến ngày 31/12/2024).
Với những nỗ lực tăng cường hỗ trợ, tư vấn và trợ giúp pháp lý cho các tác giả là hội viên, trong năm 2024 (tính từ ngày 1/1/2024 đến ngày 31/12/2024), tổng số tiền sử dụng tiền quyền tác giả âm nhạc mà Trung tâm đã thu là 393.063.879.166 đồng (chưa VAT).
Như vậy, số tiền bản quyền âm nhạc mà VCPMC thu về trong năm nay đã tăng 14,2% so với năm 2023.
Số tiền bản quyền trên được thu trên các lĩnh vực hoạt động gồm: Phát sóng; Biểu diễn, hòa nhạc; Nhà hàng, quán café; Karaoke, quán bar, phòng trà; Rạp phim; Khách sạn, trung tâm thương mại; Hàng không/phương tiện giao thông; Nhạc chờ, nhạc chuông điện thoại; Websites, ứng dụng nhạc; Chương trình truyền hình (PR); Sao chép trong phim ảnh; Sao chép vật lý đĩa CD, DVD…. Trong đó, truyền đạt Web/App chiếm tỷ lệ lớn nhất với 78%.
Nguồn thu từ nhóm này lĩnh vực phát sóng/phát thanh - truyền hình vẫn ở mức thấp, chỉ chiếm khoảng 2% tổng thu bản quyền, và có xu hướng giảm 21% so với năm trước. Nguyên nhân chính là do nhiều đơn vị chưa thống nhất áp dụng biểu mức phí theo quy định và chậm trễ trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính.
Đại diện VCPMC cho biết, Trung tâm thực hiện 4 kỳ phân phối mỗi năm, kể cả trong nước và quốc tế, theo quy tắc phân phối của CISAC (Liên đoàn quốc tế các hiệp hội tác giả và nhà soạn nhạc), sử dụng phần mềm lưu trữ và phân phối quốc tế để thực hiện nhập liệu và phân chia tiền bản quyền. Sau khi hoàn tất dữ liệu phân phối của mỗi quý, VCPMC tiến hành chi trả bằng chuyển khoản hoặc tiền mặt cho các tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả trong tháng đầu tiên của quý liền kề.
Theo đó, trong năm 2024, VCPMC đã thực hiện các kỳ phân phối, chi trả đến chủ sở hữu quyền tác giả với số tiền là 256.871.238.874 đồng. Dự kiến số tiền phân phối của Quý IV/2024 sẽ được chi trả đến các tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả trong tháng 1/2025 khoảng 94 tỷ đồng.
Vẫn còn nhiều khó khăn trong việc cấp phép bản quyền trên môi trường số
Theo chia sẻ của ông Đinh Trung Cẩn, hiện nay, do sự phát triển của công nghệ nên thị trường âm nhạc, thị hiếu công chúng, thói quen người nghe nhạc có nhiều thay đổi. Điều này đã giúp nguồn thư từ nhóm quyền Kỹ thuật số - Media chiếm tỷ trọng cao hơn các nhóm còn lại.
Tuy đã sử dụng các công nghệ để hỗ trợ chủ sở hữu quyền trong việc tự bảo vệ quyền, nhưng lĩnh vực này vẫn còn nhiều tồn động. Nhiều trường hợp xâm phạm quyền tác giả, thậm chí có một số đơn vị còn phản ứng thiếu tích cực, vi phạm kéo dài, cố ý hiểu lệch lạc về quyền tài sản của chủ sở hữu tác phẩm, nhằm lôi kéo các kênh, nhà sáng tạo/sản xuất nội dung vào hệ thống mạng đa kênh của mình, tự ý cam kết bảo đảm bản quyền để vi phạm một cách có hệ thống, lợi dụng cơ chế công cụ của nền tảng để né tránh trả tiền bản quyền đồng thời thu lợi bất chính, tước đoạt lợi ích. Do đó, thời gian qua VCPMC đã tiến hành nhiều biện pháp để bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của các tác giả thành viên, bao gồm cả các biện pháp công nghệ và khởi kiện dân sự.
Nhiều show diễn còn nợ tiền bản quyền
Theo thông tin từ đại diện VCPMC, dù đã rất nỗ lực bảo đảm quyền lợi cho các nhạc sĩ, chủ sở hữu tác phẩm, song việc cấp phép sử dụng quyền, bảo vệ quyền ở lĩnh vực biểu diễn vẫn còn nhiều khó khăn do tình trạng xâm phạm quyền ở lĩnh vực tổ chức biểu diễn vẫn diễn ra phức tạp ở cả các show trong nức và quốc tế. Nhiều đơn vị còn thiếu ý thức tự giác, tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền, tìm mọi cách gây khó khăn, né tránh thực hiện nghĩa vụ.
"Hiện nay hàng loạt chương trình vi phạm bản quyền đang trong quá trình xử lý xâm phạm theo thủ tục tố tụng, điển hình một số trường hợp như Mây Lang Thang (trên 300 chương trình vi phạm), Lululola (trên 200 chương trình vi phạm), iME (chương trình Hàn Quốc 2024 Chanyeol Live Tour)...", ông Cẩn cho biết.
Sẽ tiếp tục tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi cho các hội viên
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết, trong năm 2024, đơn vị đã tiến hành khảo sát, thu thập tài liệu, chứng cứ, khởi kiện ra tòa nhiều vụ việc xâm phạm quyền tác giả, điển hình ở lĩnh vực sử dụng quyền biểu diễn, quyền sao chép.
Đến nay, bộ phận pháp chế 2 miền đã thực hiện 79 vụ kiện xâm phạm quyền tác giả, tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ, tranh chấp hợp đồng; hiện đã giải quyết xong 34 vụ, còn lại đang trong quá trình giải quyết.
Ngoài ra còn nhiều vụ việc và hàng trăm link trực tuyến (sao chép tác phẩm) hiện đang thu thập tài liệu, chứng cứ để xử lý vi phạm. Trung tâm cũng thường xuyên phối hợp với tác giả rà soát, cảnh báo để thu, truy thu các trường hợp link/kênh vi phạm trên môi trường trực tuyến.
Trong ăm 2025, VCPMC sẽ tiếp tục tăng cường xử phạt vi phạm về quyền tác giả, quyền liên quan nhằm giáo dục, răn đe, ngăn ngừa hành vi xâm phạm; tăng cường rà soát vi phạm, khởi kiện hành vi xâm phạm, yêu cầu bồi thường thiệt hại. Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kết hợp vận động thuyết phục, hỗ trợ các đơn vị thực hiện nghĩa vụ về bản quyền.
VCPMC cũng khuyến nghị các chủ sở hữu bản quyền cần hết sức thận trọng, cảnh giác trước những giao dịch về bản quyền tác phẩm cũng như sản phẩm âm nhạc của mình để trong mọi trường hợp quyền tác giả luôn được bảo lưu và tác phẩm đủ điều kiện để được bảo hộ quyền tác giả. Điều này cũng tạo cơ sở để các tác giả thành viên được pháp luật bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
