Vừa qua, Tòa án Quận Bạch Vân (Quảng Châu) đã tuyên Công ty Zibo Bingyu bồi thường hơn 5 triệu nhân dân tệ cho Mixue Bingcheng trong vụ xâm phạm nhãn hiệu “Snow King” và cạnh tranh không lành mạnh.
Những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường đồ uống trà sữa thế hệ mới, Mixue đã nhanh chóng vươn lên nhờ hình ảnh thương hiệu độc đáo và chiến lược giá cả phải chăng, trở thành một doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành đồ uống trà tươi tại Trung Quốc. Với mức độ nhận biết thương hiệu và sức ảnh hưởng ngày càng tăng, đến cuối năm 2024, Mixue đã có hơn 46.000 cửa hàng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng giá trị thương hiệu, Mixue cũng trở thành mục tiêu của hàng loạt hành vi xâm phạm nhãn hiệu và cạnh tranh không lành mạnh.
Trong những năm gần đây, các phiên bản “Mixue giả” hoặc sao chép biểu tượng “Snow King” (Vua Tuyết) của hãng xuất hiện không ít, cố tình gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng thông qua việc sử dụng dấu hiệu nhãn hiệu, trang trí cửa hàng, bao bì sản phẩm… có thiết kế tương tự, nhằm trục lợi từ danh tiếng của thương hiệu.
Ngày 17/10/2024, Tòa án Quận Bạch Vân (Baiyun), thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông đã tuyên án vụ tranh chấp về xâm phạm nhãn hiệu và cạnh tranh không lành mạnh giữa Công ty Mixue Bingcheng và Công ty TNHH Thương mại Thời gian Băng Ngọc (Zibo Bingyu), yêu cầu bị đơn bồi thường cho Mixue hơn 5 triệu nhân dân tệ.
Mixue Bingcheng (tên quen thuộc là Mixue) là thương hiệu nổi tiếng về kem và đồ uống trà sữa tại Trung Quốc, có xuất xứ từ Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam. Nhãn hiệu biểu tượng “Snow King” được đăng ký sử dụng trong các Nhóm phân loại quốc tế 35, 43, 30, 32 và 29.
Bị đơn, Công ty TNHH Thương mại Thời gian Băng Ngọc Chi Nhánh Tế Nam (Zibo Bingyu Time Commercial Trading Co., Ltd., sau đây gọi tắt là Bingyu Time hoặc Zibo Bingyu) là đơn vị sáng lập chuỗi cửa hàng đồ uống “Bingyu Time”. Giống như Mixue, Bingyu Time cũng kinh doanh ngành hàng đồ uống, với các chi nhánh phân bố tại nhiều tỉnh thành trên toàn quốc. Đến năm 2023, hệ thống này đã có hơn 1.700 cửa hàng. Logo nhãn hiệu của Bingyu Time cũng được đăng ký trong các nhóm 35, 43, 30, 32 và 29.
Ngày 22/4/2024, Mixue nộp đơn khởi kiện lên Tòa án Quận Bạch Vân, Quảng Châu, cho rằng các cửa hàng chuỗi Bingyu Time do bị đơn điều hành đã xâm phạm quyền nhãn hiệu và có hành vi cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Phía nguyên đơn nêu rằng logo mà bị đơn sử dụng cho hệ thống cửa hàng Bingyu Time rất giống và khó phân biệt với logo “Snow King” của Mixue, và những “logo nhái” này được sử dụng rộng rãi trong biển hiệu, bảng menu, bao bì sản phẩm, quảng cáo trên Internet… Các sản phẩm và dịch vụ mà bị đơn kinh doanh giống hoàn toàn với các nhóm hàng hóa/dịch vụ được Mixue đăng ký bảo hộ nhãn hiệu.
Dù trước đó logo của Bingyu từng được phê duyệt đăng ký trong các nhóm 30, 32, 35 và 43, nhưng Cục Sở hữu trí tuệ quốc gia Trung Quốc (CNIPA) đã tuyên bố vô hiệu các đăng ký đó. Vì vậy, Mixue cho rằng hành vi của Zibo Bingyu đã cấu thành xâm phạm nhãn hiệu, gây rối loạn trật tự thị trường, làm tổn hại danh tiếng và hình ảnh thương hiệu, giảm uy tín thị trường của Mixue.
Ngoài ra, thương hiệu Mixue hiện đã phổ biến toàn cầu, được người tiêu dùng quen thuộc với thiết kế biển hiệu cửa hàng, quầy bar, bảng menu, đồng phục nhân viên, poster, bao bì sản phẩm… tạo nên một phong cách nhận diện thống nhất, độc đáo và dễ nhận biết trên thị trường. Tuy nhiên, Zibo Bingyu – với tư cách là đối thủ trong cùng ngành đồ uống, lẽ ra phải nhận thức được sức ảnh hưởng của phong cách trang trí này – vẫn sao chép gần như toàn bộ các yếu tố nhận diện của Mixue cho chuỗi cửa hàng của mình. Mixue cho rằng ý đồ chủ quan xâm phạm của bị đơn là rõ ràng, cấu thành hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Đáp lại, Zibo Bingyu cho rằng các cáo buộc trên thiếu căn cứ pháp lý và thực tế. Họ lập luận rằng các nhãn hiệu họ sử dụng đều đã được đăng ký hợp pháp, và xét về cấu trúc chữ, cách phát âm, hiệu ứng thị giác, các nhãn hiệu này khác biệt rõ ràng so với của Mixue, nên không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.
Ngoài ra, Bingyu cho rằng nếu có hành vi xâm phạm, họ cũng không có lỗi chủ quan, bởi:
Khi nộp đơn đăng ký nhãn hiệu, họ không hề có ý định lợi dụng danh tiếng của Mixue.Khi các nhãn hiệu liên quan được đăng ký (bao gồm cả nhãn hiệu bị cho là xâm phạm), dù Mixue đã nộp đơn phản đối, nhưng CNIPA đã bác bỏ phản đối, cho rằng các yếu tố cấu thành, hiệu ứng thị giác và tổng thể đều có sự khác biệt.Do đó, nếu Bingyu bị buộc bồi thường, điều đó vi phạm nguyên tắc thiện chí và làm tổn hại trật tự thị trường cạnh tranh công bằng. Hơn nữa, sau khi Mixue nộp đơn yêu cầu tuyên vô hiệu, Bingyu đã ngừng sử dụng nhãn hiệu, qua đó giảm thiểu tối đa ảnh hưởng.
Sau khi hai bên xuất trình đầy đủ chứng cứ, tòa án đã tiến hành xem xét chi tiết các cáo buộc của Mixue về xâm phạm nhãn hiệu và cạnh tranh không lành mạnh, và cuối cùng đưa ra phán quyết.
Về xâm phạm nhãn hiệu, tòa án cho rằng logo bị cáo buộc được sử dụng trong hoạt động kinh doanh của các cửa hàng nhượng quyền thuộc Zibo Bingyu, bao gồm biển hiệu, trang trí cửa hàng, hộp và túi bao bì sản phẩm, có chức năng phân biệt nguồn gốc hàng hóa, do đó được coi là hành vi sử dụng nhãn hiệu.
Qua so sánh, tòa xác định rằng logo của bị đơn và nhãn hiệu đã đăng ký của nguyên đơn đều là nhãn hiệu hình, có các yếu tố cấu thành, phương pháp thiết kế và hiệu ứng thị giác tương tự, đều được sử dụng trên biển hiệu cửa hàng, ly trà sữa, ống hút, và trang trí nội thất.
Xét tới mức độ nổi tiếng cao của nhãn hiệu Mixue, việc sử dụng này dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, khiến họ hiểu lầm rằng logo của bị đơn có liên quan đến Mixue. Do đó, logo này được xác định là logo xâm phạm.
Bị đơn viện dẫn rằng logo của mình từng được đăng ký, nên không cấu thành xâm phạm, nhưng theo Điều 47 Luật Nhãn hiệu, một nhãn hiệu bị tuyên vô hiệu được coi như chưa từng tồn tại ngay từ đầu. Vì vậy, các quyền độc quyền đối với nhãn hiệu của Zibo Bingyu được coi là chưa bao giờ tồn tại, và lập luận bào chữa của bị đơn không có cơ sở pháp lý.
Về cạnh tranh không lành mạnh, tòa cũng phán quyết chống lại bị đơn. Theo bằng chứng, Mixue và Zibo Bingyu cùng hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh chuỗi đồ uống nhượng quyền, do đó có quan hệ cạnh tranh trực tiếp.
Hơn nữa, chuỗi cửa hàng Mixue có mức độ phổ biến cao, được phân bố rộng rãi trên toàn quốc, và trang trí cửa hàng cùng phong cách thương mại đặc trưng đã được người tiêu dùng công nhận rộng rãi. Vì vậy, các yếu tố nhận diện này được coi là “trang trí có ảnh hưởng nhất định” theo quy định của Luật Chống cạnh tranh không lành mạnh.
Qua so sánh, tòa nhận thấy biển hiệu, quầy bán hàng, đồng phục nhân viên, bao bì túi và ly trà sữa của Bingyu Time gần như sao chép hoàn toàn các yếu tố của Mixue. Với tư cách là người hoạt động trong cùng ngành, Bingyu rõ ràng có ý định chủ quan lợi dụng danh tiếng của Mixue để quảng bá thương hiệu của mình, đồng thời gây nhầm lẫn cho công chúng về nguồn gốc sản phẩm/dịch vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của Mixue.
Do đó, hành vi của Zibo Bingyu cấu thành cạnh tranh không lành mạnh, vi phạm nguyên tắc thiện chí và chuẩn mực đạo đức kinh doanh được công nhận.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
