
Cây chè là một trong những cây trồng được ưu tiên phát triển tại nhiều địa phương thuộc vùng trung du và miền núi. Tại Việt Nam, nhờ vào điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp, vùng Trung du và miền núi phía Bắc là khu vực tập trung diện tích trồng chè lớn nhất cả nước, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp và sinh kế cho người dân địa phương.
Xã Trung Thành là một đơn vị hành chính thuộc huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, nằm trong khu vực miền núi có địa hình phức tạp, bị chia cắt mạnh bởi núi cao và sông suối, gây khó khăn cho giao thông và tiếp cận dịch vụ. Xã cách trung tâm thành phố Hòa Bình khoảng 65 km và cách trung tâm huyện Đà Bắc khoảng 45 km. Dân cư tại xã chủ yếu là người dân tộc thiểu số, bao gồm các dân tộc Mường, Dao, Tày, Thái và một bộ phận người Kinh, tạo nên sự đa dạng về văn hóa và truyền thống sản xuất nông nghiệp, trong đó có hoạt động trồng và chế biến chè.
Trong những năm gần đây, xã Trung Thành (huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình) đã ghi nhận sự chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế nông nghiệp, đặc biệt nhờ việc mạnh dạn chuyển đổi diện tích canh tác lúa, ngô, sắn có hiệu quả kinh tế thấp sang trồng chè. Việc chuyển đổi này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất mà còn tạo cơ hội cho nhiều hộ gia đình thoát nghèo, từng bước vươn lên làm giàu bền vững tại địa phương. Hiện nay, cây chè đã trở thành cây trồng chủ lực tại vùng cao Trung Thành, thay thế cho các loại cây lương thực truyền thống.
Giống chè chủ yếu được người dân Trung Thành canh tác là giống Shan tuyết, được đưa về trồng tại địa phương từ đầu những năm 2000. Tính đến nay, toàn xã Trung Thành có gần 170 hộ dân tham gia sản xuất chè, tạo thành vùng nguyên liệu tập trung có tiềm năng phát triển theo hướng hàng hóa và gắn với chuỗi giá trị nông sản.
Đặc biệt, chè Shan tuyết Trung Thành được đánh giá cao về chất lượng và hương vị, là một trong số ít các loại chè có độ tinh khiết tự nhiên và mùi thơm đặc trưng của núi rừng Tây Bắc. Toàn bộ nguyên liệu sản xuất chè được thu hái thủ công từ các cây chè Shan tuyết cổ thụ sinh trưởng trong điều kiện hoàn toàn tự nhiên, hầu như không chịu sự tác động của phân bón hay hóa chất bảo vệ thực vật, góp phần tạo nên giá trị khác biệt của sản phẩm.
Quá trình thu hái và chế biến chè được người dân thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn trọng. Mỗi búp chè non được chọn lọc kỹ lưỡng từ những cây chè cổ có tuổi đời trung bình trên dưới 200 năm. Sau khi thu hái, chè được chế biến theo phương pháp thủ công truyền thống, góp phần lưu giữ hương vị đặc trưng và giá trị văn hóa lâu đời của sản phẩm. Nhờ vậy, chè Shan tuyết Trung Thành không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn mang đậm bản sắc văn hóa, trở thành một trong những đặc sản tiêu biểu của vùng núi cao Tây Bắc.
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, việc xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm đóng vai trò then chốt trong nâng cao giá trị, sức cạnh tranh và khả năng thâm nhập thị trường của sản phẩm. Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, Nhà nước đã và đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực nhằm thúc đẩy xây dựng thương hiệu nông sản, đặc biệt thông qua các chương trình như Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP), chính sách bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, đào tạo nhân lực và phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững.
Trong xu thế đó, sản phẩm chè Shan tuyết của xã Trung Thành, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình đã từng bước được chú trọng bảo hộ và quảng bá nhãn hiệu, trở thành một trong những sản phẩm tiêu biểu của địa phương.
Ngày 12 tháng 5 năm 2025, Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 54704/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 546422 cho nhãn hiệu tập thể “Chè xã Trung Thành – huyện Đà Bắc”. Hội Nông dân xã Trung Thành là chủ sở hữu, đồng thời quản lý nhãn hiệu tập thể này.
Việc gắn kết giữa tiềm năng tự nhiên, giá trị văn hóa bản địa và chính sách hỗ trợ từ Nhà nước được hứa hẹn sẽ mở ra những cơ hội mới để chè Trung Thành phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bền vững và vươn xa hơn trên thị trường.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)