Thời gian qua, Đà Nẵng có hàng ngàn doanh nghiệp tạm dừng hoạt động, giải thể, cùng với đó là các loại đơn về lĩnh vực sở hữu công nghiệp đầu năm 2023 giảm sâu. Theo chuyên gia, dù đứng trước bờ vực phá sản, doanh nghiệp đừng quên giữ tài sản trí tuệ đã dầy công xây dựng.
Một số doanh nghiệp, cá nhân sau một thời gian tạm đóng cửa trở lại hoạt động mới tá hỏa phát hiện quá hạn nộp đơn gia hạn, duy trì tài sản trí tuệ. Khi giải thể, doanh nghiệp không làm đơn để được cho, biếu, tặng, chuyển nhượng tài sản trí tuệ dẫn tới mất quyền đối với tài sản trí tuệ mà không hay biết.
Bỏ quên tài sản trí tuệ vì tạm dừng hoạt động
Đứng trước nhu cầu tiêu dùng giảm sút, chuỗi cung ứng tiếp tục có nguy cơ gián đoạn, đứt gãy dẫn đến nhiều hệ lụy cho hoạt động xuất nhập khẩu và tăng trưởng kinh tế. Đây là nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp tạm dừng, rút ra khỏi thị trường cao hơn doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường.
Theo Cục Thống kê Đà Nẵng, tính đến ngày 15/7, 7 tháng đầu năm 2023, TP Đà Nẵng có hơn 2.400 doanh nghiệp thành lập mới, 1.184 doanh nghiệp quay lại hoạt động nhưng có tới 3.124 doanh nghiệp tạm dừng hoạt động (tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2022); có 370 doanh nghiệp giải thể (giảm 1,6% so với cùng kỳ năm 2022).
Sở hữu trí tuệ đóng vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế hiện đại, doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ khi tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh ít nhiều đều liên quan tới sở hữu trí tuệ. Trong thời gian 7 tháng đầu năm 2023, hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn kéo theo số lượng đơn, văn bằng xin gia hạn, duy trì, chuyển nhượng, sửa đơn (loại đơn khác) có chiều hướng giảm mạnh.
Văn phòng Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ khu vực miền Trung – Tây Nguyên cho biết, 7 tháng đầu năm 2022, Văn phòng nhận 983 đơn, trong đó có 493 đơn xác lập quyền sở hữu công nghiệp, còn lại là các loại đơn khác. Tuy nhiên, vào cùng kỳ năm 2023, Đà Nẵng có 890 đơn (giảm so với năm 2022) về tổng số lượng đơn, dù số lượng đơn xác lập quyền đang tăng lên với 547 đơn.
Số lượng đơn xác lập quyền sở hữu công nghiệp năm 2023 tăng so với cùng kỳ cho thấy ý thức của doanh nghiệp, cá nhân về sở hữu trí tuệ đang dần được nâng cao. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp, cá nhân khi đứng trước thách thức phải tạm ngừng hoạt động hay giải thể bên cạnh việc thanh lý tài sản hữu hình cần hết sức quan tâm để không bỏ quên tài sản vô hình là tài sản trí tuệ.
Làm sao giữ tài sản trí tuệ khi đứng trước bờ vực phá sản?
Trong bối cảnh kinh tế có nhiều khó khăn, ông Nguyễn Trọng Sang (TP Đà Nẵng) có những người bạn đang có ý định tạm dừng hoặc đóng cửa doanh nghiệp.
Ông Sang liên hệ hỏi Văn phòng Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ khu vực miền Trung – Tây Nguyên về vấn đề: “Hiện có khách hàng là doanh nghiệp đã nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu vào cuối tháng 8/2022. Tuy nhiên sắp tới họ dự định sẽ tạm dừng kinh doanh hoặc giải thể công ty, nhãn hiệu đã nộp hồ sơ đứng tên doanh nghiệp phải xử lý thế nào, có thể điều chỉnh sang cá nhân được không?”.
Bà Nguyễn Thị Thúy – Phụ Trách Văn phòng cho biết: “Ông Sang là một trong số ít người có sự quan tâm đúng cho các tài sản trí tuệ để bảo vệ trong trường hợp doanh nghiệp sẽ có khả năng phải đóng cửa”.
Theo bà Thúy, khi giải thể, doanh nghiệp tập trung thanh lý tài sản hữu hình như bàn, ghế, máy móc… nhưng lại quên tài sản vô hình cũng có thể chuyển đổi thông qua các hình thức: Cho, hiến, tặng, bán, chuyển nhượng. Đối với doanh nghiệp có ý định tạm dừng hoạt động cần lưu ý đến thời hạn bảo hộ đơn, văn bằng để gia hạn.
“Trong khi tài sản trí tuệ (các loại đơn, văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp) là tài sản có thời hạn nếu không được gia hạn, duy trì kịp thời một thời gian sẽ trở thành vô chủ. Lúc đã giải thể, con dấu doanh nghiệp không còn giá trị, không đủ tư cách pháp nhân để bán, chuyển nhượng…”, bà Nguyễn Thị Thúy nhấn mạnh trước khi giải thể, tạm dừng hoạt động doanh nghiệp nên tìm hiểu để giữ tài sản trí tuệ.
Theo bà Thúy, tình trạng quên gia hạn đơn không phải là vấn đề nóng, mới xảy ra, trước đây đã có nhiều trường hợp bỏ quên việc gia hạn khi sực nhớ đi gia hạn thì đã muộn. Song bối cảnh khi đó chưa có hàng loạt doanh nghiệp tạm đóng cửa nên việc quên gia hạn cũng không diễn ra nhiều, trong khi hiện nay một số loại đơn như đơn gia hạn đang giảm đến 60% so với cùng kỳ.
Việc đăng ký bảo hộ khó, mất đi nhanh. Để đăng ký nộp hồ sơ xin cấp văn bằng bảo hộ đôi khi phải chờ từ năm này qua năm khác, thế nhưng có người đưa văn bằng về bỏ tủ kính không chỉ quên dùng mà còn quên không gia hạn, sửa đơn, duy trì. Khi doanh nghiệp sực nhớ từng có tài sản trí tuệ như vậy mới đôn đáo chạy đi chạy lại mang đi đăng ký lại từ đầu sẽ gặp nhiều khó khăn.
Không chỉ những doanh nghiệp tạm dừng hoạt động hay giải thể mới bỏ quên tài sản trí tuệ. Hiện nhiều doanh nghiệp thay đổi địa điểm cũng gặp vấn đề này. Thường nhiều doanh nghiệp thuê mặt bằng để sản xuất, kinh doanh. Sau một thời gian, doanh nghiệp trả mặt bằng chuyển đến địa điểm mới. Tuy doanh nghiệp có làm đơn gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư xin thay đổi địa điểm trên giấy phép kinh doanh nhưng lại quên làm các thủ tục sửa bằng, sửa đơn sở hữu công nghiệp để thay đổi địa điểm.
Trường hợp chuyển địa điểm mà không thay đổi địa chỉ trong văn bằng bảo hộ khiến Cục Sở hữu trí tuệ khi ban hành các thông báo liên quan đến văn bằng dễ bị thất lạc. Hậu quả dẫn tới, chủ sở hữu mất quyền vì quá thời hạn trả lời thông báo cho Cục Sở hữu trí tuệ.
Thời gian qua, tại một số buổi tọa đàm, tập huấn, hội thảo về sở hữu trí tuệ, bà Thúy luôn cố gắng thông tin đến các doanh nghiệp, cá nhân để nhắc nhở về vấn đề này. Tuy nhiên, số lượng tiếp cận thông tin theo phương pháp trực tiếp còn quá ít nên thông qua truyền thông, bà Thúy hi vọng thông tin này đến được với nhiều người hơn.
Các cá nhân, doanh nghiệp trong trường hợp như nói trên nên tìm đến Cục Sở hữu trí tuệ hoặc các văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại Đà Nẵng, TP.HCM để sớm được tư vấn cụ thể làm thủ tục chuyển đổi đơn, văn bằng từ cá nhân, tổ chức này sang cho cá nhân, tổ chức khác.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
