Brussels đã giành được một chiến thắng quan trọng trong cuộc chiến pháp lý kéo dài ba năm với Bắc Kinh tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đánh dấu một bước ngoặt đáng kể trong tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ giữa hai cường quốc kinh tế.
Theo quyết định được WTO công bố vào ngày 21/7, Liên minh châu Âu (EU) hiện đang có ưu thế trong vụ kiện chống lại Trung Quốc, cáo buộc nước này ngăn cản các công ty công nghệ châu Âu sử dụng tòa án nước ngoài để bảo vệ bằng sáng chế của họ.
Vụ kiện, được EU khởi xướng ba năm trước, tập trung vào việc Trung Quốc bị cáo buộc ban hành các biện pháp hạn chế, cấm các chủ sở hữu bằng sáng chế thực thi quyền của họ tại các khu vực pháp lý bên ngoài Trung Quốc trong bối cảnh các vụ kiện bằng sáng chế đang diễn ra tại Trung Quốc. EU cho rằng hành động này của Bắc Kinh đã vi phạm Hiệp định TRIPS (Hiệp định về các khía cạnh liên quan đến thương mại của quyền sở hữu trí tuệ) của WTO, vốn thiết lập các tiêu chuẩn tối thiểu về bảo hộ sở hữu trí tuệ giữa các quốc gia thành viên.
Ban đầu, vào tháng 4/2024, Hội đồng chuyên gia của WTO được thành lập để xem xét vụ việc đã bác bỏ hầu hết các khiếu nại của Brussels, cho rằng EU chưa cung cấp đủ bằng chứng chứng minh hành động của Bắc Kinh vi phạm các quy tắc sở hữu trí tuệ của WTO.
Tuy nhiên, một diễn biến mới đầy bất ngờ đã xảy ra. Một cơ quan trọng tài, được thành lập như một giải pháp thay thế cho hệ thống phúc thẩm đang suy yếu của WTO, đã đảo ngược phần lớn phán quyết năm ngoái. Một quan chức thương mại giấu tên tại Geneva tiết lộ: "Các trọng tài không đồng ý với cách giải thích của Hội đồng. Các trọng tài viên nhận thấy biện pháp chính đang được tranh luận, như trao quyền cho tòa án Trung Quốc cấm chủ sở hữu bằng sáng chế thực thi quyền bằng sáng chế của họ tại các khu vực pháp lý bên ngoài Trung Quốc trong bối cảnh kiện tụng bằng sáng chế tại Trung Quốc, không phù hợp với các nghĩa vụ của TRIPS liên quan đến các quyền bằng sáng chế đó."
Phán quyết mới nhất này là phán quyết thứ hai được đưa ra bởi Thỏa thuận Trọng tài Phúc thẩm Tạm thời Đa bên (MPIA). Trong kết luận của mình, các trọng tài viên nhấn mạnh rằng các thành viên WTO có nghĩa vụ thực hiện Hiệp định TRIPS mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động của các hệ thống bảo hộ và thực thi quyền sở hữu trí tuệ do các thành viên khác thực hiện trên lãnh thổ của họ.
Chiến thắng này của EU có thể tạo tiền lệ quan trọng cho các vụ tranh chấp sở hữu trí tuệ quốc tế trong tương lai, đồng thời tái khẳng định tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy tắc sở hữu trí tuệ toàn cầu. Nó cũng cho thấy hiệu quả của cơ chế giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài trong bối cảnh hệ thống phúc thẩm truyền thống của WTO đang gặp khó khăn.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
