Pop Mart tố chuỗi cửa hàng 7-Eleven bán búp bê LABUBU giả

Hãng sản xuất Trung Quốc, Pop Mart, mới đây đã đệ đơn kiện 7-Eleven và 8 đại lý nhượng quyền tại California với cáo buộc kinh doanh các sản phẩm búp bê LABUBU giả.

Làn sóng sưu tầm LABUBU bùng nổ nhanh chóng trên toàn thế giới đang khiến nhà sản xuất Pop Mart phải đối mặt với làn sóng hàng giả nghiêm trọng. Trong những nỗ lực ngăn chặn nạn hàng giả, mới đây, nhà sản xuất Trung Quốc đã đệ đơn kiện 7-Eleven, Inc. cùng 8 đại lý nhượng quyền tại California với cáo buộc kinh doanh các phiên bản giả mạo của dòng sản phẩm LABUBU.

Theo đơn kiện nộp tại Tòa án Quận Trung tâm California (Mỹ) vào ngày 18/7, Pop Mart cho rằng 7-Eleven và 8 đại lý nhượng quyền của hãng tại California đã có hành vi phân phối và kinh doanh các sản phẩm LABUBU giả trên thị trường. Những món đồ chơi nhái này bị cho là "gần như không thể phân biệt được với hàng thật", bắt chước thiết kế và bao bì sản phẩm LABUBU – vốn có “hình ảnh chi tiết của búp bê LABUBU trên cả hộp ngoài lẫn túi bên trong” – nhưng chất lượng thì “kém hơn rõ rệt”.

Các dấu hiệu vi phạm sở hữu trí tuệ của LABUBU ’nhái’ tại 7-Eleven

Vụ kiện của Pop Mart dựa trên danh mục quyền sở hữu trí tuệ rất vững chắc. Bên cạnh các nhãn hiệu đã đăng ký như POP MART, LABUBU và THE MONSTERS, công ty này còn giữ quyền đối với những đặc điểm tạo hình của LABUBU – mà họ cho là "bao bọc bởi hình ảnh thương mại đặc trưng, có thể được bảo hộ".

Cụ thể, Pop Mart lập luận rằng diện mạo thương mại của LABUBU bao gồm: nụ cười rộng tới mang tai với chín chiếc răng sắc nhọn, đôi chân mày nổi bật tạo vẻ mặt luôn cau có, đôi mắt hình bầu dục đứng, mũi tam giác ngược nhỏ, hai tai nhọn hình bầu dục trên đỉnh đầu, thân hình bầu dục tròn trĩnh, tay ngắn, bàn tay bốn ngón và các ngón chân như móng vuốt – tất cả tạo nên vẻ ngoài sinh vật huyền ảo rất đặc trưng.

Pop Mart cho biết người tiêu dùng đã gắn thiết kế này với thương hiệu của hãng nhờ nhiều năm tiếp thị, sự ủng hộ của người nổi tiếng và các chiến dịch mạng xã hội lan truyền mạnh mẽ. Hãng cũng cho biết đã đầu tư đáng kể vào quảng bá sản phẩm mang hình ảnh thương mại của LABUBU, bao gồm hơn 2 triệu USD chi cho quảng cáo và hơn 4,8 triệu sản phẩm được bán ra trên toàn nước Mỹ kể từ đầu năm 2024.

Để củng cố quyền sở hữu hình ảnh thương mại, Pop Mart nhấn mạnh doanh số bán hàng tại Mỹ năm 2024 đã vượt mốc 34 triệu USD, đồng thời ghi nhận vai trò của những người có ảnh hưởng và sự “tự lan tỏa” trong việc tạo nên "ý nghĩa thứ cấp" cho diện mạo của LABUBU. Báo cáo tài chính của hãng cũng thể hiện sự tăng trưởng vượt bậc: doanh thu năm 2024 vượt 1,8 tỷ USD, trong đó dòng sản phẩm THE MONSTERS (bao gồm cả LABUBU) đóng góp hơn 420 triệu USD trên toàn cầu và 34 triệu USD tại Mỹ. Đáng chú ý, doanh số bán thú bông tăng trưởng hơn 1.200% so với cùng kỳ năm trước.

Song song đó, Pop Mart cũng viện dẫn hơn 20 bản quyền đăng ký tại Mỹ bảo hộ các tạo hình sản phẩm, bao bì và thiết kế xoay quanh LABUBU – ví dụ như Exciting Macaron và Lazy Yoga.

Dựa trên các yếu tố trên, Pop Mart đưa ra các cáo buộc về: vi phạm nhãn hiệu liên bang, xâm phạm hình ảnh thương mại, vi phạm bản quyền và cạnh tranh không lành mạnh. Họ khẳng định rằng “Pop Mart không phân phối sản phẩm tại các cửa hàng 7-Eleven – vốn nổi tiếng với các mặt hàng ăn nhẹ và nhu yếu phẩm hằng ngày, chứ không phải là nơi để trải nghiệm dòng đồ chơi nghệ thuật được quản lý và thiết kế tinh tế”.

Theo Pop Mart, cấu trúc vận hành của 7-Eleven khiến công ty phải chịu trách nhiệm cho hành vi bán hàng giả của các cửa hàng nhượng quyền. Dù hoạt động theo mô hình kết hợp, Pop Mart cho rằng 7-Eleven kiểm soát tập trung các cửa hàng về mặt quản lý hàng tồn kho, hệ thống thanh toán và chiến lược tiếp thị. Mức độ giám sát này khiến 7-Eleven phải chịu trách nhiệm trực tiếp và gián tiếp cho việc bán hàng giả dưới thương hiệu và tiêu chuẩn của chính họ. Pop Mart đang yêu cầu bồi thường thiệt hại tài chính và biện pháp cấm bán hàng giả.

Theo các chuyên gia, cuộc chiến bản quyền giữa Pop Mart và 7-Eleven về hàng giả cho thấy một xu hướng rộng lớn hơn – khi ranh giới giữa đồ chơi sưu tầm bình dân và hàng hóa xa xỉ ngày càng mờ nhạt, và quyền sở hữu trí tuệ trở thành yếu tố then chốt trong việc xây dựng giá trị thương hiệu, ngang hàng với thiết kế và sự khan hiếm. Hành trình của LABUBU – từ một món đồ chơi trong hộp kín đến món đồ sưu tầm có giá bán lại hàng nghìn đô – khiến tính xác thực trở thành yếu tố hấp dẫn cốt lõi và sức mạnh thị trường của nó.

Bằng việc kiên quyết chống lại hàng giả, Pop Mart đang tự định vị mình ngang hàng với các thương hiệu thời trang cao cấp và thể thao – những hãng từ lâu đã dựa vào việc thực thi nghiêm ngặt quyền sở hữu trí tuệ để bảo vệ tên tuổi.

Kết quả của vụ kiện này không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược bảo hộ của Pop Mart trong tương lai mà còn thu hút sự chú ý đến thị trường đồ chơi thiết kế – nơi đang giao thoa ngày càng rõ nét giữa văn hóa đại chúng, nghệ thuật và hàng xa xỉ.