Warner Bros Discovery và DC Comics đang giành lợi thế lớn và có khả năng sẽ tiếp tục giữ quyền khai thác nhân vật Superman tại nhiều quốc gia ngoài nước Mỹ, sau khi một thẩm phán tại Manhattan khẳng định rằng các quyền này đã được chuyển giao vĩnh viễn từ hơn 30 năm trước.
Theo hồ sơ vụ việc, người cháu trai của cố họa sĩ Joseph Shuster, đồng sáng tạo Superman, đã đệ đơn lên Tòa án Tối cao quận New York, yêu cầu công nhận quyền tác giả của gia đình đối với Superman tại Canada, Vương quốc Anh, Ireland và Australia. Tuy nhiên, trong phiên điều trần diễn ra ngày 5/12, Thẩm phán Robert Reed cho rằng những quyền này đã được bà Jean Shuster, chị gái của Joseph Shuster, chuyển giao hợp pháp cho DC Comics theo thỏa thuận ký năm 1992.
Thẩm phán Reed nhấn mạnh, dù nhìn lại có thể coi đây là một quyết định không có lợi cho gia đình tác giả, nhưng đổi lại, bà Jean Shuster đã nhận được khoản trợ cấp trọn đời, được Tòa Phúc thẩm Liên bang Khu vực 9 của Mỹ mô tả là “lương hưu suốt đời”.
Phán quyết năm 2013 của tòa án này cũng khẳng định những người thừa kế của hai đồng tác giả Superman đã ký thỏa thuận chuyển nhượng toàn bộ quyền cho DC Comics và không còn cơ sở pháp lý để đòi lại quyền sở hữu bản quyền.
Đại diện DC Comics và Warner Bros. Discovery đề nghị tòa án bác đơn kiện, cho rằng các tranh chấp liên quan đã được hệ thống tòa án Mỹ giải quyết dứt điểm. Luật sư Matt Kline, đại diện cho hai công ty, cho rằng phía gia đình Shuster không thể tiếp tục khởi kiện cùng một nội dung tại các tòa án khác.
Ở phía nguyên đơn, luật sư Marc Toberoff lập luận rằng phán quyết của Tòa Phúc thẩm Khu vực 9 chỉ giới hạn trong phạm vi quyền tại Mỹ, chưa làm rõ thẩm quyền chuyển giao các quyền ở nước ngoài của bà Jean Shuster. Theo ông, luật bản quyền của các quốc gia như Canada hay Anh có những quy định khác với luật Mỹ, do đó cần được xem xét riêng.
Dù vậy, Thẩm phán Reed cho rằng thỏa thuận năm 1992 đã nêu rõ việc DC Comics cam kết chi trả tiền hằng năm cho gia đình Shuster để đổi lấy “mọi quyền có thể có”, bao gồm cả các quyền khai thác tại nước ngoài. Quan điểm này khiến khả năng gia đình Shuster giành lại bản quyền Superman ở thị trường quốc tế trở nên rất mong manh.
Trước đó, vào tháng 4, một thẩm phán liên bang tại Tòa án Quận phía Nam New York cũng đã bác đơn kiện liên quan của đại diện gia đình Shuster và từ chối yêu cầu ngăn chặn việc phát hành bộ phim Superman dự kiến ra rạp vào ngày 11/7, với lý do tòa án không có thẩm quyền giải quyết.
Vụ việc không chỉ là tranh chấp pháp lý quanh một nhân vật siêu anh hùng nổi tiếng trong thế giới phim ảnh, mà còn cho thấy tầm quan trọng lâu dài của các thỏa thuận bản quyền trong ngành công nghiệp sáng tạo. Những quyết định được ký kết cách đây hàng chục năm vẫn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc khai thác, phát hành và thương mại hóa các tác phẩm văn hóa toàn cầu ở thời điểm hiện tại.
Nhanhieuviet (Theo Tạp chí Sở hữu Trí tuệ - Link gốc)
